‘Ecologische voetafdruk’ is inmiddels een bekende term: welke impact heeft jouw gedrag op de aarde? De ecologische voetafdruk gaat er impliciet vanuit dat jouw gedrag een negatieve invloed heeft op de aarde. Gedrag kan echter ook een positieve invloed hebben. Vanuit die gedachte zijn wetenschappers aan de slag gegaan met de term ‘ecologische handafdruk’: met je gedrag heb je niet alleen een positieve impact op de aarde, maar ook op de mensen om je heen. Jouw gedrag kan anderen aanzetten om ook hun voetafdruk te verminderen. Hoe dit precies werkt, onderzochten wij aan de hand van het Motivaction-gedragsbeïnvloedingsmodel.
Klik op de afbeelding om deze te vergroten
Sociale omgeving is belangrijk
Soms lijkt het of Nederlanders niet veel bezig zijn met klimaatverandering in hun dagelijks leven. Denk aan de files die tijdens de spits weer opdoemen of de populariteit van fast-fashion. Mensen volgen vaak de ‘sociale norm’ die bepaald wordt door het gedrag en de mening van de mensen in hun omgeving. Klimaatbelastend gedrag, zoals met de auto naar werk reizen, is vaak nog de norm in Nederland, waardoor Nederlanders niet altijd kiezen voor het klimaatvriendelijke alternatief. Door wél voor duurzaam gedrag te kiezen, laat je aan mensen in je omgeving zien dat de duurzame keuze ook een geaccepteerde optie is binnen hun omgeving. Hiermee maak je het voor anderen makkelijker om jouw voorbeeld te volgen. Als er immers één schaap over de dam is. De mensen die jouw voorbeeld volgen, laten vervolgens weer aan de mensen in hún omgeving zien dat het mogelijk is om je ecologische voetafdruk te verminderen. Zo ontstaat een soort domino-effect, waardoor de sociale norm langzamerhand verschuift naar klimaatvriendelijk gedrag.
Een lampje laten branden
Met het kiezen van een klimaatvriendelijk alternatief verander je niet alleen, op termijn, de sociale norm; je maakt de mensen in je omgeving ook bewust van hun eigen gedrag. Zijn er alternatieven voor met de auto naar mijn werk? Kan ik energie besparen? Zo kan je door af en toe de lampen uit te zetten, bij iemand anders een lampje laten branden.
Door meer bewustwording van je gedrag verandert wellicht je houding ten aanzien van het gedrag. Zoals in het gedragsbeïnvloedingsmodel te zien is, is houding een belangrijke speler in de bewuste route naar gedrag. Via een veranderde houding verhoog je de intentie om een bepaald gedrag te vertonen en uiteindelijk het gedrag.
Er is meer aan de hand
De sociale norm en bewustwording van het eigen gedrag zijn niet de enige aspecten die duurzaam gedrag beïnvloeden. Zo laat het gedragsbeïnvloedingsmodel ook zien dat weerstand een barrière kan vormen tot het uitvoeren van nieuw gedrag. Sommige Nederlanders betwijfelen of klimaatvriendelijk gedrag opweegt tegenover de grote negatieve impact die Nederland heeft op het klimaat; ze twijfelen over het nut van hun duurzame gedrag. Om deze zogenaamde scepsis weg te nemen, kan je vertellen dat ze met klimaatvriendelijk gedrag ook anderen ertoe kunnen zetten of te inspireren om klimaatvriendelijkere keuzes te maken. Zo laat je zien dat hun bijdrage (hoe groot of klein dan ook) een verschil kan maken op grotere schaal.
Naast deze twijfelende groep is er een groep die graag klimaatvriendelijkere keuzes wil maken, maar het lastig vindt om te beginnen én dit ook vol te houden. In de blog ‘Duurzamer leven: hoe hou je het dit jaar wel vol?’ geven we 4 tips om duurzame voornemens vol te houden!
Met het maken van klimaatvriendelijke keuzes verklein je niet alleen je impact op het klimaat, maar vergroot je ook je ecologische handafdruk. Aan wie laat jij zien dat je duurzaam bezig bent?
Ben je benieuwd naar hoe je gedragsbeïnvloedingstechnieken in kunt zetten om je doelgroep te motiveren tot gewenst gedrag? Neem contact op!
