Acht oplossingen voor verbetering van het perspectief van de Nederlandse middengroep

Pieter Paul Verheggen, algemeen directeur van Motivaction: "Het coronavirus legt pijnlijk bloot dat de zwakkeren in onze samenleving het op dit moment extra zwaar hebben. Maar wat dit virus verhult is dat er nog een veel grotere groep burgers in Nederland is die het al jarenlang zwaar te verduren heeft, en dat zijn de middengroep(en). Uit een grootschalig onderzoek dat Motivaction in 2020 in samenwerking met de Nationale Denktank uitvoerde, komt duidelijk naar voren dat hun positie behoorlijk is verzwakt als het gaat om kansen op de arbeidsmarkt, huisvesting als ook ten aanzien van financiën. En als we niet oppassen zal de impact van hun verzwakte positie zich nog veel langer doen gelden, lang nadat er een oplossing voor de pandemie is gevonden."

Alleen als de middengroep weer de aandacht en prioriteit krijgt die zij verdient, kan Nederland met vertrouwen de toekomst tegemoet. Het afgelopen decennium is de sociaaleconomische positie van de middengroep verslechterd. Acht concrete initiatieven zoals De Niet Woning Corporatie, de financiële tool ZelfstandigBerekend en De Nieuwe Polder moeten uitkomst bieden. Vandaag lanceert de Nationale DenkTank 2020 het rapport ‘Het midden weer centraal’ met acht oplossingen voor verbetering van het perspectief van de Nederlandse middengroep.

Middengroepen hebben het moeilijk

De middengroep, de ruggengraat van Nederland, staat onder druk. Dit blijkt uit het onderzoek van de Nationale DenkTank 2020 onder meer dan 1.200 Nederlanders, uitgevoerd in samenwerking met Motivaction. Zo concurreren middelbaar opgeleiden steeds meer met hoger opgeleiden op het gebied van werken, wonen en participatie [i]. Ook is er sprake van toenemende maatschappelijke isolatie van de middengroep.

Deze acht oplossingen presenteert de Nationale DenkTank 2020 in hun rapport ‘Het midden weer centraal’

1. Verzeker zzp richt zich op een beleidsvoorstel met het doel een inkomensgarantie voor zzp’ers te organiseren in het geval van tijdelijke werkloosheid. Een vijfde van de zzp’ers, ongeveer 220.000 werkenden, heeft een te kleine buffer om meer dan drie maanden zonder opdrachten door te kunnen komen[ii]. Verzeker zzp pleit ervoor dat deze groep tijdelijk verlies van inkomsten kan overbruggen en dat de rechten van alle werkenden in Nederland gelijk worden getrokken.
2. FIKA is een tool die waardering vanuit de werkgever aan de thuiswerker waarborgt. Thuiswerkers met een middeninkomen ervaren minder vaak dan hoge inkomens goede ondersteuning van hun werkgever om thuis te werken: slechts 40% voelt zich goed ondersteund, terwijl dit bij hoge inkomens 60% is[iii]. Via de FIKA tool worden medewerkers gestimuleerd pauzes te houden met bijbehorende credits voor een koffie bij lokale horeca.
3. De Niet Woningcorporatie streeft naar betaalbare huurwoningen. Op dit moment is er een tekort van 100.000 woningen in het middenhuursegment [iv] en het woningtekort voor middengroepen is vier keer groter dan gemiddeld [v]. De Niet Woningcorporatie wil als stichting een nieuw segment op de huurmarkt introduceren: de coöperatieve sector. Zij wil wooncomplexen realiseren en vervolgens de woningen verhuren in het lage middensegment, met huren tussen de liberalisatiegrens (in 2021 is dit € 752,33) en € 800,-.
4. MomentCheck is een digitale tool die je structureel ondersteunt met het maken van financieel bewuste keuzes. Maar liefst 850.000 middengroep huishoudens hebben onvoldoende spaargeld achter de hand voor belangrijke levensmomenten, zoals achttien jaar worden of scheiden [vi]. MomentCheck haalt financiële stress weg bij deze momenten en wil mensen uit de schuldhulpverlening houden.
5. De Nieuwe Polder dicht de kloof tussen burgers en bestuurders van de toekomst door beleidsmakers op verschillende manieren nauwer te verbinden met de samenleving. De middengroep voelt zich momenteel niet gehoord door de overheid. Door verschillende externe partners op het gebied van burgerparticipatie en burgerinitiatieven samen te laten werken, zorgt De Nieuwe Polder voor een breed draagvlak.
6. MBO Talent Track is een talentontwikkeltraject voor de middengroeper van de toekomst. Een jaarlijks (opleidings)traject waarin iedere mbo’er zich kan ontpoppen tot toptalent voor het Nederlandse vakmanschap. Zo werken ze aan hun vakkennis, hun algemene skills, levenlang-leren strategieën en bouwen ze een netwerk op. Hoogopgeleiden hebben veel mogelijkheden om zich buiten het curriculum te ontwikkelen en te profileren, voor veel mbo’ers is dit nog beperkt.
7. Zie je mij? is een documentaire bedoeld om de waardering voor essentiële beroepen te verhogen. Veel middengroepers hebben het gevoel dat hun beroep door de samenleving niet genoeg wordt gewaardeerd [vii]. Door de levens van deze mensen expliciet in beeld te brengen wil de DenkTank hen een gezicht en karakter geven. Ze volgen middengroepers in hun werk en privéleven, zodat de kijker zich beter kan verplaatsen in hun belevingswereld.
8. ZelfstandigBerekend is dé financiële rekentool voor startende ZZP’ers (jaarlijks komen er in Nederland 85.000 ZZP’ers bij) [viii]. Met name ZZP’ers met een midden beroep hebben hun financiën onvoldoende geregeld. Dit komt mede door een gebrek aan kennis en kunde [ix]. Met de tool kan men in één oogopslag zien welk uurloon gevraagd moet worden om financieel op hetzelfde niveau te blijven ten opzichte van een vast dienstverband.

Eindrapport ’Het midden weer centraal’

Het rapport ‘Het midden weer centraal’ werd vanmiddag digitaal uitgereikt aan minister Koolmees (ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Barbara Baarsma (Directievoorzitter Rabobank Amsterdam) en aan Godfried Engbersen (hoogleraar algemene sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam). Honderden vertegenwoordigers vanuit overheid, wetenschap, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven waren daar digitaal bij aanwezig. Het complete eindrapport is te vinden in de bijlage van deze mail en op www.ndt20.nl. In deze video komen vier mensen uit de middengroep aan het woord over hun beroep. Ook de twintig deelnemers van de Nationale DenkTankers vertellen.

Over Stichting de Nationale DenkTank

Stichting de Nationale DenkTank is in 2005 opgericht vanuit het ideaal om een brug te slaan tussen de overheid, de wetenschap en het bedrijfsleven met als doel de Nederlandse samenleving met vernieuwende ideeën vooruit te helpen op actuele knelpunten. De Stichting werkt met de frisse blik van jonge denkers - bijna- en pas-afgestudeerden met uiteenlopende studierichtingen - die bij uitstek geschikt zijn om taaie maatschappelijke vraagstukken van concrete oplossingen te voorzien. Voor meer informatie kijk op https://www.nationale-denktank.nl en op https://www.ndt20.nl.

Betrokken partners

De Nationale DenkTank 2020 wordt ondersteund door APG, Rabobank, Gemeente Amsterdam en drie ministeries: het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarnaast werkt de Nationale DenkTank samen met een aantal structurele partners waaronder McKinsey&Company, Kennedy Van der Laan, IJsfontein, het Elise Mathilde Fonds, de KHMW, Andersson Elffers Felix, het VSBfonds, de Issuemakers, Draad, THNK, Stichting W&M, Motivaction, het Europees Instituut De Baak en de universiteiten UvA, VU, Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit Leiden.

Bron: Nationale DenkTank.