De energiemarkt staat op z’n kop en Motivaction zoekt het uit. Als experts op het gebied van energie, houden wij, Caress Ridder en Gerard van der Werf, een vinger aan de pols. In samenwerking met de NVDE leggen we maandelijks een actueel thema voor aan het Nederlandse publiek en publiceren we de resultaten via onze nieuwsbrieven en websites. Met deze inzichten houden wij onze relaties en de maatschappij op de hoogte van de bewegingen binnen de energiemarkt.
Wil je kosteloos onderwerpen aandragen voor het energiepaper, heb je vragen of wil je automatisch de nieuwste editie in je inbox, neem dan contact op met Caress () of Gerard ().
Aflevering 25: Sustainable Development Goals: onbekend maar wel bemind
Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn in Nederland nog relatief onbekend. Zo heeft 56% van de Nederlanders nog nooit van de SDG’s gehoord en is slechts 10% na uitleg (redelijk) goed bekend met deze doelen. Wanneer mensen wordt gevraagd drie prioriteiten te kiezen, noemen zij vooral ‘goede gezondheid’, ‘geen honger’ en ‘geen armoede’ als belangrijkste doelen (figuur 1). Ondanks de beperkte bekendheid is het merendeel van de Nederlanders bereid om bij te dragen aan het behalen van de SDG’s. Denk aan duurzamer gedrag of bewuster consumeren. Slechts 21% geeft aan geen bijdrage te kunnen leveren. Vooral jongeren zien kansen om actief bij te dragen aan de realisatie van de SDG’s.
Lees verder in de infographic
Aflevering 24: Noodzaak voor Nederlandse onafhankelijkheid op het gebied van energie neemt toe
Dat blijkt uit onderzoek, uitgevoerd door Motivaction in februari ’25. Maar liefst 87% van de Nederlanders vindt het noodzakelijk dat Nederland zoveel mogelijk eigen energie opwekt. We zien een duidelijke stijgende trend in de noodzaak van eigen energieopwekking over de afgelopen 3 jaar, waar in 2024 83% dit noodzakelijk vond en in 2023 79% (fig. 1). De noodzaak van de energietransitie blijft in de ogen van Nederlanders op een stabiel hoog niveau. Ongeveer twee derde van de Nederlanders vindt de energietransitie in Nederland noodzakelijk. Als we die twee onderzoeksresultaten naast elkaar leggen, betekent dat dus meer duurzame energie uit eigen land.
Lees verder in de infographic
Aflevering 23: Nederlanders ruilen comfort in huis in voor lagere energiekosten
Meer dan de helft van de Nederlanders is bereid om comfort in huis op te geven voor lagere energiekosten. Maar liefst 55% van de Nederlanders geeft aan dat zij hun comfort in huis willen inleveren om de energierekening te verlagen. Voor ruim 40% van de Nederlanders betekent dit dat de thermostaat lager staat dan zij eigenlijk comfortabel vinden. Dit blijkt uit onderzoek van Motivaction, uitgevoerd in januari 2025.
Lees verder in de infographic
Aflevering 22: Klimaatdoel 2030 raakt uit zicht: noodzakelijke maatregelen zijn niet populair
Op 4 november 2016 trad het Parijs-akkoord in werking. Voor Nederland houdt het onder andere in dat de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met minstens 55% moet zijn verminderd ten opzichte van 1990 en dat Nederland verplicht is om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft berekend dat met het huidige regeringsbeleid deze doelen niet gehaald gaan worden. Er zijn nog een aantal instrumenten en beleidsmaatregelen nodig om deze doelen wel te halen. We onderzochten daarom welke van deze beleidsmaatregelen het meeste draagvlak hebben bij het Nederlandse publiek.
Lees verder in de infographic
Aflevering 21: Twee derde van de Nederlanders heeft nog nooit van het probleem netcongestie gehoord
Dit blijkt uit onderzoek dat motivaction in september 2024 heeft uitgevoerd. 30% van de Nederlanders geeft aan bekend te zijn met de term 'netcongestie'. Slechts 6% van alle Nederlanders geeft aan dat ze een duidelijk begrip hebben van wat netcongestie daadwerkelijk inhoudt. Dit wijst erop dat netcongestie bij het merendeel van de Nederlandse bevolking nog niet echt leeft. We zien dat kennis over netcongestie varieert afhankelijk van het opleidingsniveau. Zo heeft 91% van de mensen met een lager opleidingsniveau nog nooit van netcongestie gehoord. Bij mensen met een middelbaar opleidingsniveau is dit percentage 73%, terwijl 50% van de mensen met een hoger opleidingsniveau aangeeft nog nooit van netcongestie te hebben gehoord.
Lees verder in de infographic
Aflevering 20: Een vijfde Nederlanders is bereid om het dubbele te betalen voor hun vliegticket
De luchtvaartindustrie heeft de ambitie om in 2050 volledig klimaatneutraal te functioneren. Om de huidige uitstoot en vervuiling terug te dringen, wordt er de komende jaren gewerkt aan het vergroenen van de luchtvaart. Het is daarbij noodzakelijk dat vliegtuigen zuiniger gaan vliegen en meer vliegen met duurzame brandstoffen. Deze duurzame brandstoffen zijn een stuk duurder dan de brandstof waar nu voornamelijk mee wordt gevlogen. Eerder dit jaar werd bekend dat de prijs van vliegtickets hierdoor zal toenemen, en mogelijk zelfs verdubbelen.
Lees verder in de infographic
Aflevering 19: Nederlanders sceptisch over de energieplannen van het nieuwe kabinet
Op 16 mei 2024 werd het hoofdlijnenakkoord ‘Hoop, lef en trots’ van de PVV, NSC, VVD en BBB gepresenteerd. Een van de speerpunten van dit kabinet is de betrouwbaarheid en betaalbaarheid van energie. Daarom hebben we een aantal concrete plannen van het huidige kabinet aan de Nederlanders voorgelegd. De resultaten laten zien dat de achterban van de coalitie de plannen steunt, maar niet in hele grote getale.
Lees verder in de infographic
Aflevering 18: Het klimaat is in de oppositie
Het stof van de Europese verkiezingen is neergedaald, met een merkbare verschuiving naar rechts in heel Europa. In Nederland stijgt de PVV van 1 naar 6 zetels in het Europese parlement. Dit roept vragen op over hoe Nederlandse kiezers de rol van Europa in energiezaken zien en welke thema's zij belangrijk vinden voor de EU. We hebben gekeken naar de partijvoorkeuren bij de Europese verkiezingen en, indien niet gestemd, naar de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Het blijkt dat dat aanhangers van de coalitiepartijen (PVV, VVD, NSC en BBB) minder thema's relevant vinden voor de EU dan de oppositiekiezers.
Lees verder in de infographic.
Aflevering 17: Financiële aantrekkelijkheid elektrisch rijden neemt af, draagvlak voor de overstap naar meer duurzame mobiliteit blijft groot
Vergeleken met mei 2023 zijn minder Nederlanders van plan om een elektrische auto aan te schaffen in de komende 5 jaar. Waar in 2023 21% dit van plan was, is dat nu 15% (figuur 1). Gezien de lang aanhoudende onduidelijkheid over de wegenbelasting (MRB-korting) voor elektrische rijders en de aangekondigde afschaffing van de aankoopsubsidie (SEPP) is dat geen verrassing. Daarbij gaat het toekomstige kabinet naar verwachting de voordelen van elektrisch rijden verder afbouwen. Dit maakt het onaantrekkelijker voor consumenten om de overstap naar elektrisch te maken.
Lees verder in de infographic.
Aflevering 16: Nederlanders willen betaalbare energie van eigen bodem
64% van de Nederlanders vindt de energietransitie in Nederland noodzakelijk en 18% vindt dat niet het geval. Maar tegelijkertijd is een hoger percentage, namelijk 83%, van mening dat Nederland zoveel mogelijk zijn eigen energie moet opwekken. En als er dan toch energie uit het buitenland gehaald moet worden, heeft een meerderheid er moeite mee als we met Rusland zaken zouden gaan doen. Populaire landen om energie uit te importeren zijn Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Frankrijk en Zweden. Het is interessant om te zien dat er een aanzienlijk verschil is tussen de VS onder president Biden en onder president Trump...
Lees verder in de infographic.
Aflevering 15: Energie en klimaat belangrijk thema bij aanstaande verkiezingen, minder aan de rechterkant van het politieke spectrum
In aanloop naar de aankomende Tweede Kamer verkiezingen blijkt uit onze recente peiling dat de Nederlandse kiezers zich voornamelijk laten leiden door drie cruciale thema's: gezondheids- en ouderenzorg, de woningmarkt, en energie en klimaat. Met respectievelijk 41%, 37%, en 29% van de ondervraagden die deze onderwerpen als de belangrijkste beschouwen. In dit paper zoomen we in op het thema energie en klimaat. In welke mate speelt dit onderwerp een rol in de stemkeuze en welke partijen krijgen het beste klimaatbeleid toegekend?
Lees verder in de infographic.
Aflevering 14: Grote steun voor sluiting Groningse gasvelden
Op zondagochtend 1 oktober ging de gaskraan in Groningen dicht. Een belangrijke beslissing waar grote en zeer verschillende belangen bij spelen. Aan de ene kant leidde de gaswinning tot schade aan Groningse gebouwen en maken de mensen in Groningen zich grote zorgen. Aan de andere kant levert de gaswinning veel geld op en maakt het Nederland veel minder afhankelijk van het buitenland. 65% van de Nederlanders is voor het sluiten van de Groningse gasvelden. Onder de inwoners van Groningen, Friesland en Drenthe is deze steun om begrijpelijke redenen nog groter. 74% van Noorderlingen is voor sluiting.
Lees verder in de infographic
Aflevering 13: Nederland bereidt zich voor op weer een dure energie-winter
De zomer loopt op z’n eind en de winter komt dreigend dichterbij. Afgelopen winter stond in het teken van de energiecrisis en stijgende energieprijzen. In combinatie met de toenemende inflatie, werd bijna iedereen in de portemonnee geraakt. Mark Rutte zei in de Algemene Politieke Beschouwingen eind september dat prijsstijgingen in energie niet worden verwacht. Voor burgers lijkt die vlieger niet op te gaan. Een fors deel van de Nederlandse bevolking verwacht dat de prijzen weer zullen stijgen. En dat leidt tot zorgen.
Bekijk hier de infographic.
Aflevering 12: Het NIMBY-effect bestaat, maar toch draagvlak voor zon- en windenergie op land
Het is inmiddels algemeen bekend: In 2030 moet van alle gebruikte energie in Nederland minimaal 27% uit duurzame bronnen komen. In 2050 moet de energievoorziening bijna helemaal duurzaam zijn. Het is ook bekend dat er veel discussie is over zonneweides en windmolenparken. In de media lijkt het alsof heel Nederland daartegen is, niemand wil windmolens en zonneweides in zijn achtertuin. Wij vonden het tijd om daar cijfers aan te hangen. Hoe staat het met de steun voor energie afkomstig van zonneweides en windmolenparken?
Bekijk hier de infographic.
Aflevering 11: Energieleveranciers die groen claimen, moeten ook groen leveren
Consumenten vinden duurzaamheid steeds belangrijker en wegen dit vaker mee bij hun aankoopbeslissingen. Bedrijven spelen hierop in door hun producten en diensten aantrekkelijker te maken door termen te gebruiken als duurzaam, klimaatneutraal of milieubewust. In sommige gevallen overdrijven bedrijven, of geven het duurzame karakter van een product of dienst verkeerd weer. In dat geval maken zij onjuiste duurzaamheidsclaims. Met betrekking tot groene stroom en energieleveranciers vindt hier discussie over plaats.
Bekijk hier de infographic over deze claims.
Aflevering 10: Duurzaamheid speelt geen rol van betekenis bij vakantiekeuzes
De zomervakantie staat voor de deur en dit jaar is 75% van Nederland van plan om op vakantie te gaan. Een mooi moment om te kijken of duurzaamheid een rol speelt bij de vakantiekeuzes. En dat valt reuze tegen. 43% van de vakantiegangers geeft aan dat duurzaamheid helemaal geen rol speelt als zij hun vakantiebestemming kiezen.
Lees in deze infographic meer over de vakantiekeuzes.
Aflevering 9: Draagvlak voor stimulering van duurzame mobiliteit vanuit de overheid
In april van dit jaar heeft het kabinet het aanvullend klimaatplan gepresenteerd. Een thema dat hierin naar voren komt, is duurzame mobiliteit. In 2050 mag het Nederlandse verkeer namelijk geen schadelijke uitlaatgassen en CO2 meer uitstoten. Daarnaast mogen alle nieuwe auto’s en bestelwagens die vanaf 2035 in de EU worden verkocht, geen CO2 meer uitstoten. De overstap naar schoner vervoer, zoals elektrisch rijden, is dus noodzakelijk. Ook stimuleert het kabinet werkgevers om het gebruik van elektrische auto’s, openbaar vervoer of fietsen te verhogen. Dit roept de vraag op in hoeverre in Nederland draagvlak is voor elektrisch rijden?
Deze infographic geeft het antwoord.
Aflevering 8: Nederland vindt woningen verduurzamen slimmer dan energierekeningen compenseren
De afgelopen maanden heeft het kabinet ieders energierekening gecompenseerd. Eerst met een tegemoetkoming en later met het energieplafond. Het kabinet heeft hier 11 miljard euro voor uitgetrokken. Met ditzelfde bedrag kunnen volgens de NVDE ruim 1,1 miljoen woningen aardgasvrij worden gemaakt.
Wat vinden Nederlanders van deze plannen? Dat lees je in deze infographic.
Aflevering 7: Netverzwaring en batterijen beste oplossing voor disbalans op het elektriciteitsnet
De Nederlandse overheid zet in op een overgang naar duurzame energievoorziening. Een steeds groter aandeel van de productie van elektriciteit komt van zon en wind. Verwacht wordt dat in 2030 zelfs 85% van de elektriciteit in Nederland van zon- en windenergie komt. Deze weersafhankelijke bronnen kunnen echter problemen opleveren. De zon schijnt en
de wind waait niet altijd op de momenten dat we elektriciteit nodig hebben en andersom: soms levert de zon en de wind veel elektriciteit op momenten dat we het niet nodig hebben. Dit leidt tot disbalans.
Meer over deze disbalans lees je hier.
Aflevering 6: Energiecrisis: Een nieuw normaal
De mate waarin Nederlanders zich zorgen maken over de energievoorziening in Nederland is afgenomen. Onderzoek uit augustus 2022 toonde aan dat 46% zich nog zorgen maakte over dit onderwerp. Op dit moment maakt 37% zich zorgen om de energievoorziening in Nederland in het algemeen. Nog altijd een fors deel van de Nederlandse bevolking, maar de dalende lijn is ingezet. Na een roerige tijd op de energiemarkt lijkt het erop dat de onzekere tijden voor de meeste Nederlanders achter de rug zijn.
Is het leven in een energiecrisis het nieuwe normaal? Lees het in de infographic.
Aflevering 5: Energiecoaches: Noodzaak of verspilde moeite?
Energie besparen is voor veel Nederlanders noodzakelijk om het hoofd boven water te houden. Toch bleek uit onze vorige aflevering over de energiemarkt dat Nederlanders niet meer maatregelen genomen hebben om zelf energie te besparen. Veel mensen weten niet meer hoe ze meer kunnen bezuinigen terwijl ze nog wel openstaande rekeningen moeten betalen. Om de helpende hand te bieden ontstaan (lokale) initiatieven die mensen ondersteunen bij energiebesparende ingrepen, zoals de energiecoaches. Deze energiecoaches komen langs in huis om advies te geven of concrete aanpassingen te doen.
Lees meer over energiecoaches in de infographic.
Aflevering 4: Zorgen en wantrouwen: Maatregelen nemen zorgen over de energieprijzen niet weg, wantrouwen in energieleveranciers neemt toe
Maatregelen nemen zorgen over de energieprijzen niet weg, wantrouwen in energieleveranciers neemt toe. De energieprijzen zijn voor een groot deel van de Nederlanders sterk gestegen en de overheid heeft haar maatregelen genomen. Toch nemen deze maatregelen de zorgen bij de Nederlandse bevolking niet weg. Dat blijkt uit het onderzoek dat Motivaction in de week van 12 december heeft uitgevoerd. In vergelijking met hetzelfde onderzoek dat in de week van 8 augustus werd uitgevoerd, zijn de zorgen niet afgenomen.
Lees hierover meer in deze infographic.
Aflevering 3: Energie besparen: De portemonnee wint van duurzaamheid
Energie besparen is tegenwoordig bijna een wedstrijdje. Bij iedereen is de vraag hoe lang je doucht of op hoeveel graden de thermostaat thuis staat wel een keer ter tafel gekomen. 77% van de Nederlanders is bezig met het besparen van energie. Sterker nog, we leveren liever in op comfort in huis dan dat we bijvoorbeeld besparen op vakanties. 41% van de respondenten geeft namelijk aan niet te willen besparen op vakanties.
Met de stijgende energieprijzen en de steeds urgentere roep tot verduurzaming is de grote vraag: waarom zetten we de verwarming een tandje lager? Zijn het de hoge prijzen die motiveren, of handelen we uit duurzaamheidsoverwegingen? Natuurlijk doet deze eenvoudige vraag geen recht aan de complexiteit van het beslissingsproces. Toch brengen we in deze aflevering in kaart hoe de motivatie voor duurzame beslissingen uitvalt wanneer mensen moet kiezen tussen het milieu of hun eigen portemonnee.
Download de infographic voor meer informatie.
Aflevering 2: Overheidsmaatregelen energiecrisis: Nederlanders zijn solidair in de energiecrisis
Veel burgers zijn in de problemen gekomen door de stijgende energieprijzen. Op Prinsjesdag 2022 zijn de langverwachte overheidsmaatregelen aangekondigd om iedereen te compenseren voor deze prijsstijgingen. Deze regelingen zijn een prijsplafond, een eenmalige toeslag voor huishoudens met lage inkomens, een (tijdelijke) btw-verlaging en gemeentesubsidie.
De maatregelen zijn warm ontvangen: driekwart van de Nederlanders zijn blij met deze aangekondigde maatregelen. En bijna de helft van de burgers voelt zich opgelucht. Maar niet voor iedereen zijn alle zorgen uit de lucht. Een derde voelt slechts een tijdelijke opluchting. Zij verwachten te zijner tijd alsnog in de problemen te komen.
Deze aflevering gaat over hoe deze maatregelen ontvangen zijn en of Nederlanders hier daadwerkelijk mee geholpen zijn. We ontdekten een lichtpunt in deze energiecrisis.
Lees hierover meer in deze infographic.
Aflevering 1: Energiearmoede: De zwakste schouders dragen de zwaarste lasten
Ons eerste onderzoek over de energiemarkt raakt gelijk een pijnlijke snaar: energiearmoede. In deze two-pager beschrijven wij het probleem en de groep Nederlanders voor wie energiearmoede serieuze gevolgen heeft. Een relevant onderwerp voor de gehele energiemarkt: van energieleveranciers, tot netbeheerders, woningcorporaties, overheden en burgers.
Iedereen die wil of kan meewerken om deze groep Nederlanders te helpen, leest in deze two-pager inzichten over deze doelgroep en het probleem.
Download hier de two-pager Energiearmoede.
