Vlees minderen is mainstream, maar vegan verdwijnt uit beeld
Een dagje zonder vlees? Voor veel Nederlanders is dat de normaalste zaak van de wereld. Uit onderzoek van Motivaction in opdracht van Milieu Centraal blijkt dat ruim een kwart van de Nederlanders maximaal drie dagen per week vlees eet, en dat nog eens 53 procent openstaat voor zo’n eetpatroon. Toch lijken de extremere vormen – zoals volledig vegetarisch of veganistisch eten – juist minder populair te worden. Hoe komt dat? En wat zegt dit over hoe wij ons eetgedrag veranderen?
Minder, niet niks
Vlees is allang niet meer heilig. Mensen ruilen rundvlees in voor kip (minder uitstoot), kiezen bewust voor vleesloze dagen of proberen plantaardige alternatieven. Er is dus wel degelijk beweging.
Tegelijk laat de Monitor Duurzaam Leven een opvallende terugval zien in het aantal mensen dat zegt volledig vegetarisch of veganistisch te eten. In 2023 at 5% strikt vegetarisch, nu is dat nog 3%. Het aandeel mensen dat aangeeft volledig veganistisch te eten daalde van 2% naar 0,5%. Het helemaal afzweren van dierlijke producten blijkt dus voor velen een stap te ver.
In ander onderzoek van Motivaction naar eetgewoonten zien we juist dat méér mensen zich als vegetariër of veganist typeren. Het verschil zit in de vraag: meet je wie het altijd doet, of wie zich met die leefstijl identificeert? Samen vertellen die cijfers hetzelfde verhaal: minder vlees wordt normaal, maar “nooit meer” is voor veel mensen nog een brug te ver.
Meer weten over Eetgewoonten?
🎧 Beluister de podcast met Ruurd Hielkema
Eetgedrag is balanceren tussen willen en gewoonte
Wat mensen zeggen te willen en wat ze daadwerkelijk doen, ligt vaak uit elkaar. De meeste Nederlanders vinden duurzaamheid belangrijk, maar eten toch nog regelmatig vlees. Niet uit onwil, maar uit gewoonte, gemak of omdat het sociaal zo werkt. Denk aan de barbecue, stamppot met worst of het AVG’tje bij opa en oma.
Dat zie je ook terug in de Mentality-profielen van Motivaction: postmaterialisten zijn vaak eerder geneigd hun gedrag aan te passen vanuit overtuiging, terwijl traditionele burgers eerder waarde hechten aan gewoonte en structuur. Begrip van die verschillen is essentieel als je eetgedrag wil beïnvloeden.
Hoe kun je mensen dan toch in beweging krijgen?
De kracht zit in het faciliteren van kleine, haalbare keuzes. Denk aan:
- receptinspiratie voor vleesloze dagen
- plantaardige producten in herkenbare gerechten
- minder rundvlees, meer kip of vis
- niet verbieden, maar verleiden
Mensen willen best veranderen, zolang ze er niet op worden afgerekend als ze het niet perfect doen. Die nuance biedt kansen voor communicatie en beleid: normaliseer 'minder', in plaats van 'niets'.
Benieuwd hoe jouw doelgroep aankijkt tegen vlees en duurzaamheid? Of hoe je eetgedrag positief beïnvloedt met de juiste toon en timing? En wil je meer informatie over de Monitor Duurzaam Leven? Neem contact op met onze gedrag- en duurzaamheidsexperts.
